W lasach tropikalnych - naturalnym siedlisku mrówkojada sklasyfikowano ok. 3200 gatunków mrówek oraz 500 gatunków termitów. Stanowi to 30% całkowitej biomasy bezkręgowców lądowych i około 75% całkowitej biomasy owadów. Liczne badania wskazują, że mrówki i termity są ważnym składnikiem biomasy leśnej. W wielu częściach świata mrówki i termity są podstawowym źródłem pożywienia dla ssaków drapieżnych. W porównaniu do innych stawonogów, mrówki i termity są zasobem skoncentrowanym i łatwo dostępnym. Odgrywają również ważną rolę w żywieniu niektórych gatunków ssaków ze względu na swoją liczebność w środowiskach neotropikalnych, zapewniając wysoką wartość odżywczą. Dieta mrówkojada olbrzymiego składa się głównie z mrówek lądowych. W brazylijskiej Cerrado często żywi się mrówkami z rodzaju Camponotus i Solenopsis oraz mrówkami tnącymi Atta i Acromyrmex, ale także interesują go termity z gatunku Cornitermes, Syntermes i Velocitermes w różnych proporcjach zależnie od sezonu. Badania z rejonu Parana potwierdziły, że zdecydowanym smakołykiem są jednak mrówki (w stosunku 88% dla mrówek oraz 12% dla termitów - dane z Parku Narodowego Sierra da Canastra oraz odpowiednio 81% i 19% w Parku Pantanal da Nhecolândia). Szczególnie ważną z punktu widzenia ochrony gatunku jest informacja o dużym odsetku pochłanianych mrówek tnących, które uważane są powszechnie przez ludzi za szkodniki. Są to dane niezwykle niepokojące, ponieważ chemiczna walka z tymi mrówkami wpływa na zmniejszanie populacji mrówkojada.

Tamandua preferuje mrówki drzewne (Camponotus, Cephalotes i Crematogaster), przy czym preferencje się zmieniają w zależności od zamieszkanego regionu. Tamandua mexicana w Kostaryce regularnie odżywia się gatunkami termitów Nasutitermes i Microtermes oraz w mniejszym stopniu mrówkami z rodzaju Azteca, ponieważ mają one skuteczne metody obrony gniazd. W Panamie zjadają termity i mrówki, wybierając tylko żołnierzy i robotnice oraz osobniki skrzydlate, które mają wysoką wartość kaloryczną na gram. W Wenezueli wybrańcami są termity z rodzaju Nasutitermes, które są ważnym źródłem białka, tłuszczu i witamin oraz posiadają niską zawartość surowców mineralnych. Wszystkie powyższe dane zostały pozyskane na podstawie badania odchodów lub zawartości żołądków padłych osobników ( Möcklinghoff, 2008). Identyfikacja mrówek i termitów została dokonana za pomocą kluczy taksonomicznych w laboratorium Termitologii Wydział Biologii Uniwersytetu Federalnego de Viçosa w Brazylii.

Mrówkojad opracował do perfekcji sposób zdobywania jedzenia. Najpierw lokalizuje podziemne kolonie termitów czy mrówek za pomocą swojego wyśmienitego węchu. Gdy jest pewien swojego znaleziska przystępuje do destrukcyjnej części swojego posiłku. Przy pomocy niezwykle silnych łap uzbrojonych w ostre pazury rozrywa twardą skorupę termitiery, wierzchnią warstwę ziemi lub korę drzewa. Teraz może spokojnie przystąpić do konsumpcji właściwej. Wykorzystując swój długi pysk i jeszcze dłuższy język penetruje korytarze gniazda insektów, które przyklejają się do pokrytego lepką śliną robakowatego jęzora. Trzeba przyznać, że mrówkojad niezwykle się spieszy podczas posiłku. W ciągu 1 minuty potrafi "wyciągnąć" z gniazda do kilku tysięcy insektów. Niewątpliwie główną przyczyną takiego sukcesu jest jego język. Poruszany za pomocą silnych mięśni podczepionych do kości czaszki potrafi się wsuwać i wysuwać z otworu gębowego z częstotliwością 150 razy na minutę. Spróbuj przez chwilę zostać mrówkojadem. Zwróć jeszcze uwagę na fakt, że twój język ma jakieś kilka cm długości, a mrówkojada jakieś 60 cm...
Na podstawie obserwacji (Redford - w Parku Narodowym EMAS oraz Shaw - w Parku Narodowym Sierra da Canastra) oszacowano liczbę odwiedzanych gniazd, która wynosi średnio ok. 35 dziennie. Maksymalny czas poświęcony przez mrówkojada na pałaszowanie zdobyczy wynosił ok. 30 sekund. Tak krótki czas przekąski można wytłumaczyć minimalizacją narażenia na atak ze strony posiłku.

Schwytany pokarm mrówkojad musi jakoś rozdrobnić i wydobyć zawarte w nim proteiny. Ponieważ natura nie wyposażyła go w zęby, najprawdopodobniej pokarm zostaję wstępnie roztarty w twardych szczękach (pomocny jest tu także język pokryty mikrowyrostkami), a następnie miażdżony przez silnie mięśnie żołądkowe. Sposób pozyskiwania pożywienia świadczy o nabytej inteligencji tych zwierząt. Otóż mrówkojad rzadko spędza więcej niż kilka minut przy jednym źródle pożywienia. Doskonale zdaje sobie sprawę, że kilkuminutowa uczta nie przetrzebi całej kolonii mrówek czy termitów. Chociaż wcale się nie najada wie, że nie może pozwolić sobie na totalną anihilację swojej "restauracji". Jeszcze tu wróci...
Aby zaspokoić swój głód mrówkojad potrzebuje połknąć ok. 30000 mrówek dziennie.

Chociaż mrówkojady są w naturze mięsożerne, kilka osób było świadkiem spożywania przez tamanduę dojrzałych owoców palmy butyracea Attalea. Zdarzenie miało miejsce w czerwcu 2009 r. na wyspie Barro Colorado w Panamie. Danielle D. Brown zaobserwowała jak dorosła samica wspięła się na szczyt palmy i usiadła w pobliżu dużego klastra owoców (zdjęcia z powyższego zdarzenia autorstwa D.Brown znajdują się na rysunku obok). Wybierała pojedyncze owoce, zrywała posługując się jedną łapą ściskając dwoma największymi pazurami, a następnie za pomocą pazurów drugiej łapy powodowała pęknanie twardej skorupy orzecha. Skrobiąc i drążąc wyciągała miąższ z owocu śmigając jednocześnie językiem i separując zręcznie kawałki owoców od pestek. Kiedy kończyła, zrzucała po prostu odpadki na ziemię. Tamandua nie zjadała każdego wybranego przez siebie owoca, niemniej w ciągu godziny obserwacji zjadła w sumie 7 owoców poświecając każdemu zerwanemu ok. 2 minuty. Przeprowadzone na szerszą skalę obserwacje w tym regionie pomiędzy czerwcem i sierpniem 2009 r. wykazały, że spośród wszystkich owocożerców odwiedzających palmę A. butyracea aż 4% stanowiły tamanduy. Badania przeprowadzono z kamer zamontowanych przy ziemi, więc ich wyniki z pewnością nie są do końca relatywne, gdyż zarejetsrowano tylko zwierzęta podjadające zrzucone owoce. Dodatkowo aktywnoć mrówkojadów z niewiadomych jeszcze powodów dotyczyła tylko 10% palm spośród wszystkich objętych monitoringiem. Niektórzy obserwatorzy (van Eijk) sugerowali, że spożywanie owoców spowodowane jest obecnością w nich larw muchówek, jednak analiza porzuconych przez tamanduę szczątków owoców obaliła tę hipotezę - owoce nie były zaatakowane przez owady.
Przeprowadzone w kolejnym roku eksperymenty żywieniowe przyniosły różne rezultaty. Samiec, któremu podano rozmrożone owoce A. butyracea wybrał najbardziej miękkie (najbardziej dojrzałe owoce) i zjadł pięć przez ponad trzy godziny, posługując się przednimi łapami i językiem w taki sam sposób, jak to opisano wcześniej dla samicy. Z drugiej strony zaproponowano ten sam smakołyk parze ciężarnych samic. Po obwąchaniu i usunęciu z kuwety nie zjadły ani jednego. Również podczas innego eksperymentu nie udało się zwabić żadnego tamanduy do pułapki zaopatrzonej w owoce palmy A. butyracea. Natomiast 10 lat temu (1990 r.) zanotowano schwytanie Tamandua mexicana w pułapkę z owocami mango i papai (Karen Reiss).
Na podstawie obserwacji i pojedynych raportów w literaturze można wywnioskować, że owoce w diecie dzikiej tamanduy stanowią ich normalną część. Na tej podstawie opracowywano dietę w warunkach niewoli. Owoce diety w zoo takie jak pomarańcze, mango i jabłka cechują się dużą kwasowością w porownaniu z owocami A. butyracea (pH 2,8 do 4,2 dla pomarańczy i pH 5,1 dla palmy). Może to być wskazówką do wprowadzenia tego składnika do codziennego menu mrówkojada zwłaszcza, że palma A. butyracea jest szeroko rozpowszechniona w całym Neotropiku.

Mrówkojadek

Ze względu na nadrzewny tryb życia w porze nocnej, nawyki żywieniowe mrówkojadka (Cyclopes didactylus) są najmniej zbadane w porównaniu z pozostałymi gatunkami. W publikacjach naukowych można odnaleźć zaledwie 3 wyniki badań (Best i Harada - 1985 r., Montgomery - 1985 r. oraz Miranda, Veloso - 2009 r.). Na podstawie badań przeprowadzonych w 1985 r. wnioskuje się, że głównym składnikiem diety mrówkojadka są oczywiście mrówki, chociaż obserwowano także małą liczbę chrząszczy.