Badania radiometryczne

W internecie często można spotkać mrówkojada w dziwnej uprzęży. Wygląda on jakby leczył się na zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego. Tymczasem ten nietypowy gorset zaproponował już w latach osiemdzisiątych angielski badacz RE.Kenward do realizacji badań radiolokacyjnych.




Radiotelemetria jest jedną z najczęściej stosowanych technik studiowania zachowań dzikich zwierząt. Pozwala na obserwację trybu życia dzikich zwierzą w trudno dostępnych warunkach. W ciągu ostatnich dziesięcioleci rozwijano i udoskonalano różne technologie, w celu lokalizacji, obserwacji, a nawet pozyskania informacji na temat aktywności i parametrów fizjologicznych badanych zwierząt. Aby badania były skuteczne, nadajniki radiolokacyjne muszą być przymocowane do zwierzęcia tak, aby utrzymywały się w długim czasie, nie wpływając na ich tryb życia i zapewniając jednocześnie generowanie stabilnego i silnego sygnału. Wybór sposobu umieszczenia nadajnika na zwierzęciu nie jest sprawą trywialną. Dla większości ssaków lądowych optymalnym jest rozwiązanie oparte na założeniu naszyjnika. Jednak w przypadku niektórych gatunków wyróżniających się nietypową budową (np. łasice i mrówkojady)należy zastosować bardziej wyrafinowany systemy. Mrówkojad olbrzymi ma małą czaszkę w stosunku do jego szyi i naszyjniki nie są w tym przypadku realną opcją. W 2003 r. dokonano (Rodrigues) przeglądu różnych metod zabezpieczania nadajników radiowych na mrówkojadzie wielkim stwierdzając, że "najlepszym sposobem mocowania nadajników radiowych wydaje się być połączenie uprzęży z wewnętrzną anteną". Model ten składa się z pięciu części: paska na szyję, jednego wokół piersi, głównego pasa łączącego dwa poprzednie, gdzie jest przymocowany nadajnik i baterie oraz dwa boczne paski, równolegle do głównego.

Bardzo ważnym aspektem okazał się fakt, że mrówkojady charakteryzują się znacznym wzrostem od drugiej połowy drugiego roku i w trzecim roku życia (Shaw). W związku z tym należy w tym okresie szczególnie zadbać o systematyczną obserwację osobników aby uniknąć sytuacji powodujących obrażenia ciała lub uduszenia związane z niedopasowaną uprzężą. Uprząż skonstruowano wykorzytując impregnowaną gumę. Całkowity ciężar uprzęży dla dorosłych wynosiła 750 g, a czas pracy baterii wynosiła w zależności od typu uwarunkowanego masą ciała mrówkojad od 12 do 24 miesięcy. Badania zwierząt przeprowadzono w okresie od 2007 do 2012 r. na terenie rezerwatu Reserva Natural del Iberá w Argentynie. Badaniom tym poddano w sumie 29 zwierząt. Przeprowadzono również eksperyment polegający na wszczepieniu jednej samicy implantu z nadajnikiem w partiach brzusznych.

Wyniki badań
Podczas pięciu lat trwających testów zmodyfikowano i ulepszono pierwowzór uprzęży tak, aby był jak najbardziej ergonomiczny i pozbawiony wad stymulujących efekty uboczne w postaci powstawania ran i zadrapań skóry mrówkojada (w pierwszych miesiącach testów mrówkojad potrafił zrzucić z siebie uprząż pocierając ją o drzewa). Uwzgledniono między innymi fakt, ze mrówkojady chudną w czasie zimy. Mimo tego zanotowano czterokrotnie pojawienie się ran wskutek stosowania uprzęży. Stwierdzono, że wewnętrzne anteny działały prawidłowo nie powodując żadnej szkody zwierzętom. Jednocześnie doświadczenia związane z wszczepionym nadajnikiem nie okazały się zadowalające. Ograniczeniem okazał się zasięg nadajnika, który w tym przypadku wynosił nie więcej niż 200 m, podczas gdy zwięrzęta z nadajnikiem zamontowanym na uprzęży można było zlokalizować z 1000 m, a w niektóych przypadkach nawet z 3000 m. Zastosowanie szelek nie wykazało problemów z przemieszczaniem się mrówkojada, karmieniem i wożeniem pupila na grzbiecie matki.

Źródła: Yamil E. Di Blanco, Ignacio Jiménez Pérez, Pablo Díaz, Karina Sporring - Cinco Anos de Radiomarcaje de Osos Hormigueros (Myrmecophaga tridactyla)